İngilizcede “Transitive” ve “Intransitive” Fiiller
İngilizcede bir fiilin doğrudan bir nesneyi gerekip gerekmediğini belirtmek için kullanılan fiiller vardır. Bu tarz fiiller “Transitive” (geçişli) ve “Intransitive” (geçişsiz) fiiller olarak adlandırılır.
“Transitive Verbs” (Geçişli Fiiller)
Bu tarz fiiller bir nesneye ihtiyaç duyarlar. Fiilin anlamı tamamlanması için bu nesne gereklidir. Örnek olarak “She reads a book.” (O bir kitap okur.) cümlesini ele alabiliriz. Bu cümlede “reads” fiili bir nesneye ihtiyaç duyar ve “a book” bu nesnedir. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz:
🇺🇸 She eats an apple.
🇹🇷 Elma yiyor.
🇺🇸 He watches a movie.
🇹🇷 Film izliyor.
🇺🇸 They bought a new car.
🇹🇷 Yeni bir araba aldılar.
🇺🇸 I read the newspaper.
🇹🇷 Ben gazeteyi okudum.
🇺🇸 We built a house.
🇹🇷 Bir ev inşa ettik.
Aşağıdaki tabloda yaygın kullanılan geçişli fiiller listelenmiştir:
| English | Türkçe |
|---|---|
| buy | almak |
| read | okumak |
| write | yazmak |
| drink | içmek |
| eat | yemek |
| teach | öğretmek |
| tell | anlatmak |
| show | göstermek |
| give | vermek |
| ask | sormak |
❗ Bilindiği üzere edilgen cümlelerde, cümledeki nesne cümlenin öznesi haline gelir. Ancak, sadece geçişli fiiller edilgen cümlelere dönüştürülebilir. Bakınız:
Etkin (active voice): “The cat chased the mouse.” (“Kedi, fareyi kovaladı.”)
Edilgen (passive voice): “The mouse was chased by the cat.” (“Fare, kedi tarafından kovalandı.”)
“Intransitive Verbs” (Geçişsiz Fiiller)
Böylesi fiiller herhangi bir nesneye ihtiyaç duymazlar. Fiilin anlamı tamamlanması için ekstra bir nesne gerekli değildir. “He sleeps.” (O uyur.) cümlesini inceleyelim. Bu cümlede “sleeps” fiili nesnesiz bir şekilde kullanılmıştır ve kendi başına tam anlamıyla bir eylemi ifade eder ve nesne gerektirmediği görülmektedir.
🇺🇸 She sings.
🇹🇷 Şarkı söylüyor.
🇺🇸 The baby cries.
🇹🇷 Bebek ağlıyor.
🇺🇸 Birds fly.
🇹🇷 Kuşlar uçuyor.
🇺🇸 He fell.
🇹🇷 O düştü.
🇺🇸 We arrived.
🇹🇷 Vardık.
Aşağıdaki tabloda yaygın kullanılan geçişsiz fiiller listelenmiştir:
| English | Türkçe |
|---|---|
| sleep | uyumak |
| run | koşmak |
| sit | oturmak |
| stand | ayakta durmak |
| fall | düşmek |
| laugh | gülmek |
| cry | ağlamak |
| arrive | varmak |
| die | ölmek |
| dance | dans etmek |
Bu listeler yaygın kullanılan fiillerden oluşmaktadır. Ancak, dilin doğasında olduğu üzere, birçok fiil hem geçişli hem de geçişsiz olarak kullanılabilir. Bu nedenle bağlama dikkat etmek önemlidir.
❗ Birçok fiil hem geçişli hem de geçişsiz olarak kullanılabilir. Bu durumda, fiilin anlamı ve cümledeki kullanımına bağlı olarak hangi kategoriye girdiğini belirlemek gerekir. Örneğin:
🇺🇸 The sun sets. (intransitive)
🇹🇷 Güneş batıyor. (geçişsiz)
🇺🇸 She sets the table. (transitive )
🇹🇷 O masayı kuruyor. (geçişli)