İngilizcede Sürekli Geçmiş Zaman (Past Continuous Tense)
Bu dersimizde, İngilizcede geçmişte devam eden eylemleri ifade etmek için kullanılan “past continuous tense” konusunu anlatacağız. Dersin sonunda, İngilizcede “past continuous tense” kipinin hangi durumlarda kullanıldığını, nasıl yapıldığını ve hangi zaman zarflarıyla birlikte kullanıldığını anlamış olacaksınız.
İngilizcede Sürekli Geçmiş Zaman
Türkçede “geliyordum“, “gidiyordum” şeklinde geçmiş zamanın hikayesi olarak ifade edilen zaman anlatımı “past continuous tense” ya da bir başka deyişle “past progressive tense” ile sağlanır. Zaten “progressive” kelimesinin anlamına baktığınızda, “ilerleyen”, “devam eden”, “devamlılık belirten” gibi anlamlara geldiği görülecektir. Ne işe yaradığını bu anlam üzerinden akılda tutabilirsiniz.
“Past continuous tense”, geçmişte belirli bir noktada devam etmekte olan eylemleri ifade etmek için kullanılır. Bu zaman dilimi, genellikle geçmişte başlamış ve bir süre devam etmiş olan eylemleri veya durumları anlatmak için idealdir.
❗ İngilizcede “past continuous tense”, İngilizcede geçmiş anlatımlarında kullanılan (“simple past tense“, “past perfect tense” ve “past perfect continuous tense“) dört kipten biridir.
Konumuza ilk olarak, “past continuous tense” ile olumlu, olumsuz ve soru cümlelerinin nasıl kurulduğunu inceleyerek başlayalım.
“Past Continuous Tense” ile Olumlu Cümleler
İngilizcede “past continuous tense” kipinde cümleler kurmak için, özneyle uyumlu olacak şekilde “to be” yardımcı fiilinin geçmiş zaman formatlarından “was” veya “were” ile birlikte fiilin “-ing” ekli halini kullanırız.
| Özne | To be | Fiil |
|---|---|---|
| I, he, she, it | was | V1+ing |
| you, we, they | were |
🇺🇸 I was watching TV when you called.
🇹🇷 Sen aradığında televizyon izliyordum.
🇺🇸 She was studying all night.
🇹🇷 Bütün gece ders çalışıyordu.
🇺🇸 They were playing football in the park.
🇹🇷 Parkta futbol oynuyorlardı.
“Past Continuous Tense” ile Olumsuz Cümleler
Olumlu cümleye yapmak için kullandığımız yapıya ek olarak “not” olumsuzunu ekleriz ve cümleyi olumsuz bir formata sokarız.
| Özne | To be | Fiil |
|---|---|---|
| I, he, she, it | was not wasn’t | V1+ing |
| you, we, they | were not weren’t |
🇺🇸 I was not (wasn’t) watching TV when you called.
🇹🇷 Sen aradığında televizyon izlemiyordum.
🇺🇸 She was not (wasn’t) studying all night.
🇹🇷 Bütün gece ders çalış çalışmıyordu.
🇺🇸 They were not (weren’t) playing football in the park.
🇹🇷 Parkta futbol oynamıyorlardı.
“Past Continuous Tense” ile Soru Cümleleri
“Past continuous tense” kullanarak soru cümleleri oluşturmak için, öznenin geçmiş zaman hali olan “was” veya “were” cümlenin başına gelir.
| To be | Özne | Fiil |
|---|---|---|
| was wasn’t | I, he, she, it not I, he, she, it | V1+ing |
| were weren’t | you, we, they not you, we, they |
🇺🇸 Were you studying all night?
🇹🇷 Bütün gece ders mi çalıştın?
🇺🇸 Wasn’t I watching TV when you called?
🇹🇷 Sen aradığında ben televizyon seyretmiyor muydum?
🇺🇸 Weren’t they playing football in the park?
🇹🇷 Parkta futbol oynamıyorlar mıydı?
Bu tarz sorulara verilen cevaplar “evet” ve “hayır” içerdiği için böylesi sorulara “yes/no questions” denir. İngilizcede “past continuous tense” ile yapılan “yes/no questions” sorularına aşağıdaki gibi cevap verilir:
| Özne | Soru Cümlesi | Evet | Hayır |
|---|---|---|---|
| I | Was I watching TV when you called? | Yes, I was. | No, I wasn’t. |
| You | Were you studying all night? | Yes, I was. | No, I wasn’t. |
| He/She/It | Was he/she/it reading a book at that moment? | Yes, he/she/it was. | No, he/she/it wasn’t. |
| We/They | Were we/they playing football in the park? | Yes, we/they were. | No, we/they weren’t. |
“Past Continuous Tense” Hangi Durumlarda Kullanılır?
⭐ Eğer bir eylem geçmişte belirli bir anda yapılıyorsa ve bu eylemin süreklilik gösterdiği anlaşılıyorsa, yani geçmişte herhangi bir anda (ne zaman başladığı önemli değil) başlayan olayın devam edip (süreklilik belirtir) yine geçmişte bittiği anlatılıyorsa kullanılır.
🇺🇸 I was talking to my friend on my way to school.
🇹🇷 Okula giderken arkadaşımla konuşuyordum.
🇺🇸 They were having dinner at the Osteria Francescana.
🇹🇷 Osteria Francescana’da akşam yemeği yiyorlardı.
🇺🇸 They were playing basketball all yesterday afternoon.
🇹🇷 Dün bütün öğleden sonra basketbol oynuyorlardı.
⭐ Geçmişte başlamış ve devam eden eylemin yine geçmişte ama bu kez kısa süreli olan bir başka geçmiş eylem tarafından kesintiye uğratıldığı durumlarda.
🇺🇸 I was watching TV with my friends when the doorbell rang.
🇹🇷 Kapı zili çaldığında arkadaşlarımla televizyon izliyordum.
🇺🇸 It was raining when I went out.
🇹🇷 Dışarı çıktığımda yağmur yağıyordu.
🇺🇸 The dog was barking at me when I was walking in the street.
🇹🇷 Sokakta yürüyorken köpek bana havlıyordu.
⭐ Geçmişte herhangi bir anda başlamış ve devam eden eylemin yine geçmişte herhangi bir anda başlamış ve devam eden bir başka eylem tarafından kesintiye uğratıldığı durumlarda kullanılır. Eylemlerin zamanı paraleldir ve haliyle her iki olay da past continuous ile anlatılır.
🇺🇸 She was making the salad while I was making the soup.
🇹🇷 Ben çorbayı yapıyorken o salatayı yapıyordu.
🇺🇸 He was watching TV while I was taking a shower.
🇹🇷 Ben duş alıyorken o televizyon izliyordu.
⭐ Resmiyet ve kibarlık gereği birisinin geçmişte yaşadığı bir zaman dilimi hakkında soru sorulduğunda:
🇺🇸 What was he doing after he left his job?
🇹🇷 İşten ayrıldıktan sonra ne yapıyordu?
🇺🇸 What were you doing before your present job?
🇹🇷 Şu anki işinizden önce ne yapıyordunuz?
⭐ Geçmişte, iki zaman noktası arasında sürmekte olan işleri anlatır.
🇺🇸 Between June 1998 and December 1999, she was writing a book.
🇹🇷 1998 yılı Haziran ayı ile 1999 yılı Aralık ayı arasında bir kitap yazıyordu.
🇺🇸 Between July 1992 and December 1994, he was looking for a job.
🇹🇷 Temmuz 1992 ile Aralık 1994 arasında iş arıyordu.
⭐ Geçmişte, gelecekte yapılacak planlanmış eylemleri (yine geçmişte kalmış) ifade etmek için de kullanılabilir.
🇺🇸 I was meeting her at eight.
🇹🇷 Onunla saat sekizde buluşacaktım.
🇺🇸 I was meeting her at the cafe the next day.
🇹🇷 Ertesi gün onunla kafede buluşacaktım.
❗ “Past continuous tense” ile ifade edilen bu tür cümlelerde, eylemin planlandığı ancak genellikle gerçekleşmediği anlamı çıkarılabilir.
⭐ “Always“ zarfıyla kullanıldığında yapılan işin onaylanmadığı ifade edilir.
🇺🇸 Jane was always making a disturbance in the office.
🇹🇷 Jane ofiste her zaman bir rahatsızlık yaratıyordu.
🇺🇸 John was always making excuses.
🇹🇷 John her zaman bahaneler uyduruyordu.
⭐ Hikaye anlatırken, “past continuous tense” sıklıkla arka planı tanımlamak ve hikayenin atmosferini kurmak için kullanılır. Haliyle, hikayenin geçtiği ana eylemler veya olaylar gerçekleşmeden önce veya sırasında devam eden durumları ve eylemleri betimlemek için idealdir.
Örneğin, bir hikayede ana olay bir diyalog veya önemli bir eylem olabilir. “Past continuous tense” kullanarak, bu ana olayın gerçekleştiği sırada çevrede ne tür şeylerin olup bittiğini anlatabilirsiniz. Bu, okuyucuya daha zengin bir görsel ve duygusal deneyim sunar. Bakınız:
🇺🇸 While Jonas was walking through the forest, the birds were singing, and a gentle breeze was blowing.
🇹🇷 Jonas ormanın içinden yürürken, kuşlar şarkı söylüyor ve hafif bir rüzgar esiyordu.
🇺🇸 It was raining and the wind was blowing hard.
🇹🇷 Yağmur yağıyor sert rüzgar esiyordu.
🇺🇸 It was snowing gently, and children were building snowmen in the park.
🇹🇷 Hafifçe kar yağıyordu ve çocuklar parkta kardan adamlar yapıyorlardı.
“Past Continuous” ile Kullanılan Zaman Zarfları
“Past continuous tense” içeren cümleler kurmak istediğimizde bazı zaman zarflarından faydalanırız. Bu zaman ifadelerini bilmek gündelik konuşmada cümle kurmayı kolaylaştırdığı gibi sınavlarda yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Kısaca özet için bakınız:
- While (iken, -ken): Geçmişteki iki eylemin eş zamanlı olarak gerçekleştiğini belirtir.
- 🇺🇸 I was reading a book while she was watching TV.
- 🇹🇷 O televizyon izlerken ben kitap okuyordum.
- When (ne zaman, -dığında/-diğinde): Bir eylemin başka bir eylem sırasında gerçekleştiğini gösterir.
- 🇺🇸 When you called, I was cooking dinner.
- 🇹🇷 Aradığında yemek pişiriyordum.
- As (olarak, -iken, -dığı sırada): İki eylemin aynı zamanda gerçekleştiğini ifade eder.
- 🇺🇸 The phone rang as I was leaving the house.
- 🇹🇷 Evden çıkarken telefon çaldı.
- All night, all day, vb.: Bir eylemin uzun bir süre boyunca devam ettiğini vurgular.
- 🇺🇸 She was working on the project all night.
- 🇹🇷 Bütün gece proje üzerinde çalışıyordu.
- At that moment (o anda, o sırada): Bir eylemin belirli bir andaki durumunu vurgular.
- 🇺🇸 At that moment, I was thinking about the solution.
- 🇹🇷 O anda çözümü düşünüyordum.
When
“When” ile kurulan zarf cümlesi (adverbial clause) simple past tense ile kurulur ve eyleme “iken”, “-dığı” zaman gibi anlamlar katar. Buna karşılık eylemin devam ettiğini anlatılan ana cümle ise “past continuous” olarak kullanılır.
| Past Continuous, When + Simple Past |
🇺🇸 It was raining when I woke up.
🇹🇷 Uyandığımda yağmur yağıyordu.
🇺🇸 I was watching TV when the doorbell rang.
🇹🇷 Kapı zili çaldığında televizyon izliyordum.
“When”, eğer arka arkaya gerçekleşen eylemleri anlatırken kullanılırsa iki eylem de “simple past tense” olur.
| Simple Past, When + Simple Past |
🇺🇸 We went shopping together when Emma arrived.
🇹🇷 Emma geldiğinde birlikte alışverişe gittik.
While
“While” ile anlatılan ana eylem “past continuous tense” ile kullanılır. Bu eylemi kesen diğer eylem ise “simple past tense” olarak kullanılır.
| Simple Past, While + Past Continuous |
🇺🇸 While the guard was sleeping, the thief robbed the bank.
🇹🇷 Bekçi uyurken hırsız bankayı soydu.
Geçmişte herhangi bir anda başlamış ve devam eden birbirine paralel iki eylemi anlatmak için kullanılabilir. Böylesi durumlarda iki cümle de “past continuos tense” olur.
| Past Continuous, While + Past Continuous |
🇺🇸 I was studying while he was sleeping.
🇹🇷 O uyuyorken ben ders çalışıyordum.
“While” ile kurulan yan cümledeki eylem, ana cümledeki eylemle aynı anda gerçekleşebilir. Bu durumda her ikisi de “simple past tense” olur.
| Simple Past, While + Simple Past |
🇺🇸 I sang while I took a shower.
🇹🇷 Duş alırken şarkı söyledim.
“Simple Past” ile “Past Continuous” Arasındaki Fark Nedir?
“Peki, her ikisi de geçmiş zaman anlatımlarında kullanılan simple past tense ile past continuous tense arasındaki ne gibi farklar vardır?” Bu soruya maddeler halinde aşağıdaki gibi cevap verebiliriz:
❶ “Simple past” ile geçmişte belirli bir anda tamamlanmış eylemler anlatılırken “past continuous” ile eylemlerin gerçekleşirkenki süreci vurgulanır.
❷ “Non-progressive” fiiller, her ne kadar Türkçe çevirilerinde “past continuous” kullanılıyor gibi bir izlenim verse de, bu fiiller İngilizcede “simple past tense” ile kullanılır.
❸ Geçmişte sık yapılan işler veya geçmişte kalmış alışkanlıklar için “past continuous tense” kullanılır. Zira “past tense” olayın bitişiyle ilgilenir, süreciyle değil.
