İngilizcede Ortaçlar (Participles)
İngilizcede ortaçlar, participles olarak adlandırılan sıfat fiillerdir. Present, past ve perfect olmak üzere üç farklı kullanımı vardır.
İngilizcede Ortaçlar
Paticiples, sıfat cümleciklerinin kısaltılmış halidir. Haliyle çok çeşitli kısaltmalara olanak sağladığından ortaç öbekleri çeşitli görünümlere sahip olurlar. Bu değişikliklerin ortak noktası ise bir ismi nitelemesidir. Aşağıdaki örnek bir participles yapılışı gösterilmiştir:
The car was speeding. The car crashed into a truck.
The car which was speeding crashed into a truck.
“which was speeding” bir sıfat iç cümleciğidir. İngilizcede “relative pronoun” eğer “be“ tarafından izleniyorsa her ikisini birden atılma eğilimdedir.
The car which was speeding crashed into a truck.
The speeding car crashed into a truck.
Sıfat cümleciğinden which was kısmı atılınca geriye tek bir sözcük, yani speeding kalmıştır ve o da nitelenen ismin önüne getirilmiştir.
İşte speeding kelimesinin car isminde yaptığı gibi, fiiller ismi niteleyen bir sözcük işlevinde bulunduğunda “participle” olarak adlandırılır. Ayrıca belirtmek gerekir ki, bütün participle yapıları sıfat iç cümleciklerinin kısaltılmış şekilleridir.
| Tip | Present | Perfect | Past |
|---|---|---|---|
| Active | Ving | having V3 | – |
| Passive | being V3 | having been V3 | V3 |
Present Participle
Present participle, fiilin “-ing” eki almasıyla oluşturulur ve cümle içinde çeşitli durumlarda kullanılabilir. Bu durumlar alt başlıklar halinde derlenmiştir.
| Tip | Present |
|---|---|
| Active | Ving |
| Passive | being V3 |
⭐ Sıfat olarak kullanılır.
🇺🇸 dripping taps
🇹🇷 damlayan musluklar
🇺🇸 rising prices
🇹🇷 artan fiyatlar
⭐ Have + subject + present participle kalıbında kullanılabilir.
🇺🇸 He will have us speaking English in 3 months.
🇹🇷 3 ay sonra bize İngilizceyi konuşturtacak.
🇺🇸 Don’t shout at the woman! You will have her crying.
🇹🇷 Kadına bağırma! Onu ağlatacaksın.
⭐ Coordinate clauses (and, but, yet vb. ile birleştirilen cümleler) yerine kullanılabilir.
🇺🇸 Tom went out of the school and hurried to the bus station.
🇺🇸 Angelina walked out of the room and slammed the door.
🇺🇸 Tom went out of the school, hurrying to the bus station.
🇹🇷 Tom, acele ederek, okuldan otobüs durağına çıktı.
🇺🇸 Angelina walked out of the room, slamming the door.
🇹🇷 Angelina kapıyı çarparak odadan çıktı.
⭐ “After”, “before”, “since”, “while”, “when” bağlaçlarının yerine kullanılabilir.
🇺🇸 Before Tom begins his project, he compile information.
🇺🇸 Since Angelina came from London, she has been living in Köln.
🇺🇸 Before beginning his project, Tom compile information.
🇹🇷 Tom projesine başlamadan önce bilgi derleyecek.
🇺🇸 Since caming from London, Angelina has been living in Köln.
🇹🇷 Angelina Londra’dan geldiğinden beri Köln’de yaşıyor.
⭐ Neden belirten zarf cümlecikleri yerine kullanılabilir.
🇺🇸 As we have no money, we can’t buy a new car.
🇺🇸 Since Angelina has been ill perhaps she will need help.
🇺🇸 Having no money, we can’t buy a new car.
🇹🇷 Paramız olmadığı için yeni bir araba alamıyoruz.
🇺🇸 Being ill, perhap Angelina will need help.
🇹🇷 Hasta olduğu için belki Angelina’nın yardıma ihtiyacı olacaktır.
⭐ Zıtlık belirten zarf cümlecikleri yerine kullanılabilir.
🇺🇸 Although we lack finance, we will go on our project.
🇺🇸 While I admit that there are problems, I don’t agree that they cannot solved.
🇺🇸 Although lacking finance, we will go on our project.
🇹🇷 Finansman eksikliğine rağmen projemize devam edeceğiz.
🇺🇸 While admitting that there are problems, I don’t agree that they cannot solved.
🇹🇷 Sorunların olduğunu kabul ederken, çözülemeyeceklerine katılmıyorum.
⭐ Koşul cümlecikleri yerine kullanılabilir.
Unless you take hasty action, you can’t get rid of these problems.
Unless you hurry up, you will miss the bus.
🇺🇸 Unless taking hasty action, you can’t get rid of these problems.
🇹🇷 Aceleci davranmadığınız sürece bu sorunlardan kurtulamazsınız.
🇺🇸 Unless hurrying up, you will miss the bus.
🇹🇷 Acele etmezseniz otobüsü kaçıracaksınız.
Perfect Participle
Perfect participle, having artı ilgili fiilin “V3” olmasıyla oluşturulur ve cümle içinde çeşitli durumlarda kullanılabilir. Bu durumlar da benzer şekilde alt başlıklar halinde derlenmiştir.
| Tip | Perfect |
|---|---|
| Active | having + V3 |
| Passive | having been V3 |
⭐ Perfect paticiple yapısı, present perfect, past perfect ve simple past tense’in yerine kullanılabilir.
We have finished the project, so we will hand it to our teacher tomorrow.
Tom has been dismissed from the factory, he is looking for a job.
🇺🇸 Having finished the project, we will hand it to our teacher tomorrow.
🇹🇷 Projeyi bitirdikten sonra yarın öğretmenimize teslim edeceğiz.
🇺🇸 Having been dismissed from the factory, Tom is looking for a job.
🇹🇷 Fabrikadan atılan Tom iş arıyor.
Past Participle
Perfect participle, fiilin üçüncü halde (V3) olmasıyla oluşturulur ve cümle içinde çeşitli durumlarda kullanılabilir.
| Tip | Perfect |
|---|---|
| Active | – |
| Passive | V3 |
⭐ Past paticiple yapısı, önünde hiçbir bağlaç kullanılmaksızın passive voice (edilgen çatı) yerine kullanılabilir.
🇺🇸 Viewed from a distance, the island of Gökçeada looked like a cloud.
🇹🇷 Uzaktan bakıldığında Gökçeada adası bir bulut gibi görünüyordu.
🇺🇸 Aroused by the crash, Anna leapt to her feet.
🇹🇷 Çarpmanın etkisiyle uyanan Anna ayağa fırladı.