İngilizcede Edatlar (Prepositions)
İngilizcede edatlar, kullanım sıklığı açısından tanımlıklarla (a, an, the) beraber en çok kullanılan sözcük türlerindendir.
İngilizcede Edatlar
Öncelikle konuya edatın tanımını yaparak başlayalım; farklı tür ve görevdeki kelimeler ve kavramlar arasında anlam ilgisi kurmaya yarayan yardımcı kelimelere edat ya da bir başka deyişle ilgeç denir.
Her ne kadar edatlar cümle içinde diğer kelimelerle beraber bir anlam oluştursa da tek başlarına bir anlamı yoktur.
Edatların kullanımları öylesine yaygın ve öylesine ayrıntılar içermektedir ki İngilizcenin öğrenilmesi ve kullanılması belki de en güç olan sözcük türüdür. Zira bizzat aynı edat bile pek çok değişik anlamlar kurulmasında kullanılmaktadır.
Bu özelliğiyle sadece İngilizceyi sonradan öğrenenler için değil anadili İngilizce olanlar için bile zordur. Zaten bu yüzden edatlardan the biggest little words in English diye söz edilmektedir.
Edatlar kendilerini izleyen adlar, zamirler ve ulaçlarla (gerunds) ile öbekler oluşturarak cümlede yer, yön, zaman, tarz, iyelik, ölçü, araç, amaç, neden, zıtlık gibi anlamlar kurmaktadır.
İngilizcede Edatların Genel Özellikleri
1- Genel kural olarak ilgeçler, bir ad öbeğini yönetirler. Yani edattan sonra ad öbeği gelir.
| at two o’clock saat ikide |
| without a coat ceketsiz |
2- Belirli durumlarda zarflarla birlikte kullanılabilirler.
| until tomorrow yarına kadar |
3- Gerund yapıları da ad gibi kullanıldıklarından edatlar onları da yönetebilir.
| We’re thinking of moving into the country. Ülkeye taşınmayı düşünüyoruz. |
4- Edatlar, QW-ad tümceciklerini de yönetebilirler.
| I’d better make a list of what we need. İhtiyacımız olan şeylerin bir listesini yapsam iyi olur. |
5- Edat öbekleri yer, zaman, yön , tarz, konum, neden, amaç göstererek cümlenin eylemini nitelerler; yani zarf gibi görev yaparlar.
| They walked towards the setting sun. Batan güneşe doğru yürüdüler. |
Zarf mı Edat mı?
Malum bazı sözcükler hem edat hem de zarf görevinde kullanılabilmektedir. Böylesi cümlelerde sözcük eğer edat olarak kullanılmışsa mutlaka ardından bir ad gelmelidir.
| Edat | I waited for John outside the bank. John’u bankanın dışında bekledim. |
| Zarf | John went into the bank and I waited outside. John bankaya girdi ve ben dışarıda bekledim. |
Bağlaç mı Edat mı?
Benzer şekilde bazı sözcükler hem edat hem de bağlaç görevinde kullanılabilmektedir.
| Edat | We must be ready before their arrival. Onlar gelmeden önce hazır olmalıyız. |
| Bağlaç | We must be ready before they arrive. Onlar gelmeden hazır olmalıyız. |
Edat olan But
Bağlaç olarak ama, fakat gibi anlamlara sahip olan but, edat olarak kullanıldığında hariç, dışında anlamına gelir. Edat görevindeyken kendisinden sonra bir isim gelir.
| Edat | There is a remedy for all things but death. Ölüm dışında her şeyin çaresi vardır. |
| Bağlaç | He loves cars, but he doesn’t have a car. Arabaları çok seviyor ama bir arabası yok. |
İngilizcede Edat Türleri
Edatlar 10 alt kategoride incelenebilir. Bu kategoriler ayrı yazılarda detaylı bir şekilde derlenmiştir.
- Yer ve konum bildiren edatlar (Place and position)
- Yön bildiren edatlar (Direction)
- Zaman bildiren edatlar (Time)
- Tarz bildiren edatlar (Manner)
- Sahiplik bildiren edatlar (Possession)
- Araç bildiren edatlar (Agent)
- Ölçü bildiren edatlar (Measurement)
- Amaç bildiren edatlar (Purpose)
- Neden bildiren edatlar (Cause)
- Zıtlık bildiren edatlar (Contrast)
Ayrıca in, on ve at edatlarının kullanımları da ayrı bir yazıda detaylı bir şekilde derlenmiştir.