can, could, be able to Kullanımı
İngilizcedeki modal fiillerden olan can, could ve be able to ile yetenek, beceri, gereklilik, rica ve izin gibi anlamlar vermek için kullanılır. Bazı durumlarda birbirlerinin yerine kullanılabilse de bazı durumlarda kendi özel kullanım alanları vardır ve böylesi anlamlarda değişmeli kullanılmazlar.
Can, could ve be able to
Alt başlıklar halinde ve birbirleriyle kıyaslayarak her bir modal fiili detaylı bir şekilde inceleyelim. İlk olarak can modal fiili ile başlayalım.
İngilizcede Can
İngilizcede can olumlu, olumsuz ve soru cümlelerinde aşağıdaki tablodaki gibi yapılır.
➕ Olumlu cümleler
Subject (I, you, we, they, he, she, it) + can + V1
➖ Olumsuz cümleler
Subject (I, you, we, they, he, she, it) + can’t + V1
Subject (I, you, we, they, he, she, it) + cannot + V1
Subject (I, you, we, they, he, she, it) + can not + V1
❓ Soru cümleleri
Can + subject (I, you, we, they, he, she, it) + V1 ?
⭐ Yetenek ve beceri anlatımlarında –e bilmek anlamında kullanılır:
🇺🇸 I can swim.
🇹🇷 Yüzebilirim.
🇺🇸 He can play guitar.
🇹🇷 Gitar çalabilir.
⭐ Birinden bir şey yapmasını rica etmek için kullanılır:
🇺🇸 Can you close the door?
🇹🇷 Kapıyı kapatabilir misin?
🇺🇸 Can you help me, please?
🇹🇷 Lütfen bana yardım eder misin?
⭐ Benzer şekilde birinden izin alırken kullanılır:
🇺🇸 Can I go to the cinema?
🇹🇷 Sinemaya gidebilir miyim?
🇺🇸 Mommm! Can I drink some wine?
🇹🇷 Anne! Biraz şarap içebilir miyim?
⭐ Öneri sunmak için kullanılır:
🇺🇸 Can Anna come with us?
🇹🇷 Anna bizimle gelebilir mi? (Gelsin mi?)
🇺🇸 Can we sign the treaty?
🇹🇷 Antlaşmayı imzalayabilir miyiz?
⭐ Olasılık ifadelerini anlatmak için kullanılır:
🇺🇸 Italy can win the European Championship.
🇹🇷 İtalya Avrupa Şampiyonasını kazanabilir.
🇺🇸 I can play for GS this year.
🇹🇷 Bu sene GS için oynayabilirim.
İngilizcede Could
İngilizcede could yardımcı fiilinin olumlu, olumsuz ve soru cümleleri aşağıdaki tablodaki gibi yapılır.
➕ Olumlu cümleler
Subject (I, you, we, they, he, she, it) + could + V1
➖ Olumsuz cümleler
Subject (I, you, we, they, he, she, it) + couldn’t + V1
Subject (I, you, we, they, he, she, it) + could not + V1
❓ Soru cümleleri
Could + subject (I, you, we, they, he, she, it) + V1 ?
⭐ Can modal yardımcı fiilinin geçmiş hali olarak -e bilmek anlamında kullanılabilir.
🇺🇸 I could play the guitar when I was a child.
🇹🇷 Çocukken gitar çalabilirdim.
🇺🇸 I could not swim when I was 7.
🇹🇷 7 yaşındayken yüzemezdim.
⭐ Could, can modal yardımcı fiilinden daha kibar bir rica anlamı katar:
🇺🇸 Could you help me?
🇹🇷 Bana yardım edebilir misiniz?
🇺🇸 Could you open the window, please?
🇹🇷 Pencereyi açar mısınız lütfen?
⭐ Benzer şekilde izin ifadelerinde de can yardımcı fiilinden daha kibar bir anlam katar.
🇺🇸 Could I use your phone?
🇹🇷 Telefonunuzu kullanabilir miyim?
🇺🇸 Could I take your pen?
🇹🇷 Kaleminizi alabilir miyim?
⭐ Could yardımcı fiili özellikle “see, hear, smell, taste, feel, remember, understand” gibi fiillerle beraber yaygın bir şekilde kullanılır:
🇺🇸 As soon as I walked into the room, I could smell gas.
🇹🇷 Odaya girer girmez gaz kokusu aldım.
🇺🇸 There was so much noise I couldn’t hear anything.
🇹🇷 O kadar çok ses vardı ki hiçbir şey duyamadım.
İngilizcede be Able to
İngilizcede be able to yardımcı fiilinin olumlu, olumsuz ve soru cümleleri aşağıdaki tablodaki gibi yapılır.
➕ Olumlu cümleler
I am able to + V1
I’m able to + V1
he/she/it is able to + V1
he/she/it’s able to + V1
we/you/they are able to+ V1
we/you/they’re able to+ V1
➖ Olumsuz cümleler
I am not able to + V1
I’m not able to + V1
he/she/it is not able to + V1
he/she/it’s not able to + V1
he/she/it isn’t able to + V1
we/you/they are not able to+ V1
we/you/they aren’t able to+ V1
we/you/they’re not able to+ V1
❓ Soru cümleleri
Am + I able to + V1?
Is + he/she/it able to + V1?
Are + we/you/they able to + V1?
İngilizcede “be able to” ile “can” ve “could” ile yapılabilen her şey yapılabilir. Peki, ne gibi artıları var? Aslında “can” ile ancak geniş zaman ve geçmiş zaman (could) cümleleri kullanılabilirken “be able to” ile bütün zamanlarda cümle kurulabilir. Bu yüzden eğer bahsi geçen eylemi diğer zamanlarda kullanabilmek istiyorsanız “be able to” işinizi görecektir. Örneğin:
🇺🇸 I haven’t been able to sleep recently.
🇺🇸 I haven’t been could sleep recently.🇺🇸 I haven’t been can sleep recently.🇹🇷 Son zamanlarda uyuyamadım.